Đến với xã Trung Hóa, điểm du lịch sinh thái đầu tiên là ngầm khe Rinh một địa danh trọng điểm bắn phá ác liệt nhất của đế quốc Mỹ trong chiến tranh chống Mỹ cứu nước; ngầm khe Rinh có hệ thống sông ngòi dài 15km bắt nguồn từ đập Cu Nhăng về ngã 3 ngầm Rinh giao nhau với suối Gio từ động rục Mòn chảy về.
Ngầm khe Rinh tại thôn Liêm Hóa 2, xã Trung Hóa
Dòng sông từ đập Cu Nhăng cho đến ngầm Rinh hai bên bờ và lòng sông có cảnh đẹp tự nhiên, cảnh quan thiên nhiên đẹp tuyệt trần, nếu các du khách về đây là có dịp để trải nghiệm và tắm sông câu cá, thưởng thức các món ăn đặc sản ẩm thực của người Nguồn Minh Hóa như: Bồi, ốc đực, ốc cái, ốc bươu, cá ngòn, cà ngét, cá cồ, cá trèn, cá leo, cá tắc kè, cá chắp pắp, cá lấu, cá sả, cá chép, cá chình, các loại rau rừng, măng tre, nhộng tằm….
Tại ngầm khe Rinh có hòn lèn một và du khách đến với các hang động 47, hang Thán Lạn, hang Hổng, hang Chà Lếch, động rục Mòn, hang Cố Liên, hang Boong trước đây là các kho vũ khí của ta trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước.
Cảnh đẹp tự nhiên của dòng sông ở ngầm khe Rinh
Từ ngầm khe Rinh đi lên phía Tây ven theo dãy lèn sát dòng suối Gio là đến hung Cây Trôi, nơi đây có chiếc máy bay Mỹ do đơn vị đại đội 367, Huyện đội Minh Hóa bắn cháy. Từ Rục Nhỏ, du khách đến Hang Cố Liên, Bến Khe Ải, leo lên đỉnh eo Cà Bời, du khách sẽ gặp một dấu chân ông Đùng đi ra to bằng cái nong, một dấu chân con trâu đi vào và một chiếc cồng chiêng bằng đá ông Đùng mang đi mà bị rơi.
Cây sy tại thôn Yên Phú, xã Trung Hóa
Tương truyền rằng ngày xưa ông Đùng làm gì cũng được, ông gánh đá xây dựng chiến lũy cho đất nước trên Nguồn. Ông gánh đá bị gãy đòn gánh, rơi hai hòn đá là Hòn lèn Một ở ngầm khe Rinh, Trung Hóa và Hòn lèn Một ở Kim Bảng xã Minh Hóa. Từ eo Cà Bời trở lại, đi về phía Bắc là gặp động rục Mòn, động này đẹp lắm không khác gì động Phong Nha, là động nước, phải đi thuyền mới vào được, động đi xuyên vào xã Hóa Sơn, dài 6km; trong động rộng, có thạch nhũ trên cao tráng lệ, ở dưới có nước chảy và những bãi cát đẹp; vào động rất tối phải dùng đèn chiếu sáng mới đi được.
Động rục Mòn ở địa phận xã Hóa Sơn, huyện Minh Hóa
Động rục Mòn tại thôn Yên Phú, xã Trung Hóa
Ngã ba Pheo xã Trung Hóa, huyện Minh Hóa, Quảng Bình
Cầu khe Rinh và hòn lèn một tại thôn Liêm Hóa 2, xã Trung Hóa Từ động rục Mòn đi xuống phía đông là gặp hang Boong, hang rộng, có thạch nhủ nhiều hình thù, màu sắc rất đẹp, hang này và hang 47, trong thời kỳ chống Mỹ, bộ đội làm sân khấu để biểu diễn văn nghệ và tổ chức Hội nghị và là nơi cất dấu vũ khí đạn dược, lương thực chi viện cho chiến trường miền Nam. Đến ngã 3 Pheo đường mòn Hồ Chí Minh và đường quốc lộ 12A giao nhau, du khách đi xuống phía đông là đến với thôn Thanh Liêm nơi có đập cây Dỗi công trình thủy nông xã Trung Hóa hiện nay, được xây dựng nâng cấp tuyệt đẹp. Tại trung tâm xã là thôn Liêm Hóa 2 có trụ sở Đảng ủy, HĐND, UBND, Ủy ban MTTQVN và Nhà Văn hóa xã Trung Hóa khang trang, bề thế, chợ Thón và siêu thị, các nhà hàng của nhân dân được đầu tư xây dựng để phục vụ du khách.
Kính mời quý khách đến để trải nghiệm!
Cao Văn Quang